Hindi na ako empleyado ng FILCOLS noon pang 2012. Pero napakarami kong natutuhan tungkol sa mga karapatan ng manunulat at ng kanilang kapamilya at gusto kong mapakinabangan ng mga taong ito ang mga natutuhan ko.
Kaya naiisip kong magtayo ng consultancy firm para sa mga Filipino author. Kailangang-kailangan kasi ito ngayon dahil walang ganito para sa kanila. Limitado ang mandato ng FILCOLS para mapaglingkuran nang lubos ang mga Filipino author. Ang sakop lang nito ay ang reproduction of works ng authors. Ibig sabihin, kapag ni-reproduce o phinotocopy lang ang akda ng isang author nang walang permiso ng copyright owner, saka lang puwedeng makakagawa ng aksiyon ang FILCOLS. At siyempre, kailangan ay member nila ang author na magpapatulong sa kanila.
Mahina ang organizing committee ng UMPIL o Unyon ng mga Manunulat sa Pilipinas para tutukan ang karapatan ng mga manunulat at ng kanilang pamilya. Ang focus din ng UMPIL ay sa mga pampanitikang akda at mga manunulat nito. Medyo mahigpit din sila sa kanilang membership. Iniisnab ang mga "hindi pampanitikang manunulat" doon.
Itong consultancy firm na naiisip ko ay bukas sa lahat ng manunulat na maaari nitong pagserbisyuhan. Nakaangkla pa rin sa copyright ang focus ng consultancy firm ko. Pero mas service-oriented ito. Nais kong mag-asikaso ng mga bagay na pagmumulan ng kita ng mga author. Tipong kung dapat ay may matanggap siya sa reprinting ng kanyang work, ako ang mag-aasikaso niyon. So ako ang makikipag-ugnayan sa publisher o entity para dito. So yes, mas tungkol ito sa paniningil para sa mga author. Para ba akong literary agent? Hindi. Kasi mahina ako sa marketing kaya definitely, hindi ito marketing of literary works na siyang focus naman ng mga literary agent.
Noong una ay authors lang ang naiisip kong paglingkuran. Mas kailangan nila ang serbisyo ng consultancy firm na ito. Pero kalaunan, naisip ko, puwede ko ring paglingkuran ang mga publisher o ang mga entity na kulang sa empleyado pagdating sa pag-aasikaso sa mga author at mga payment para sa kanila.
Last year, kinontak ako ni Arvin Mangohig ng panitikan.com.ph at UP Press. May isang company raw ang nangangailangan ng tulong tungkol sa pakikipag-usap sa authors at sa paghingi sa mga ito ng permit to reprint. Hindi raw expertise ito ni Arvin kaya ako ang kinontak niya.
Kako, tamang-tama. Ganito ang gusto kong maging trabaho.
Kaya agad kong kinontak ang kumpanya, nag-email-email kami.
Eto ang isang bahagi ng email ko sa company.
What I am gonna do for you:
1. look for and find the authors you need
2. write letter to authors and seek their permission (letter will come from you)
3. negotiate payment for authors from your company
4. secure permit from authors and remit permit to your company
5. coordinate with authors for the payment (from your company), I will deposit the payment to their account or meet up with the authors
6. send thank you letters to authors from your company, and
7. give you updates and attend meetings for this project.
Ang reply, ito raw talaga ang kailangang-kailangan nila at this point.
Eventually, meetings at signing na ng kontrata ang naganap. I'm so happy! Hindi ko pa man naitatayo ang pangarap kong firm, may trabaho agad na pumasok.
Natuloy ang gawain kong ito, ang pangalan ng kumpanya ay TechFactors. Sa unang pagkakataon ay maglalabas ang TechFactors ng textbook sa Ingles ngayong Hunyo 2015 at kailangan nilang makontak ang mga author ng literary works na isasama nila sa textbook. Since wala silang ekstrang empleyado para dito, nagdesisyon silang i-job out na lang ang gawain. Sa akin nga ito napadpad.
Isa rin sa mga ginawa ko ay ang magbigay ng idea tungkol sa amount na ibibigay sa author/heirs pag ibinigay ng mga ito ang permit to reprint. Iginiit ko ang pagkakapareho ng amount na ibibigay sa author/heirs kahit ano ang genre ng akda nito. Para sa tula o excerpt ng nobela, pareho lang ang amount na tatanggapin ng author/heirs (kung papayag siyang i-reprint ang kanyang akda). Dapat, walang discrimination dito. Mahirap sumulat ng tula. Kaya hindi iyan dapat mas mura kaysa sa excerpt ng nobela.
Isa rin sa mga ginawa ko ay ang pagsasabi kung under public domain nga ba ang isang akda o hindi. Nakatipid ang TechFactors kahit paano. Hindi na pala nila kailangang maglabas ng pera para sa ilang akda na isasama nila sa kanilang textbook.
Patapos na ang trabaho kong ito, actually, ngayong Marso-Abril. At napakarami kong nakilalang author. Andami ko ring nakontak na akala ko ay hindi ko na makakadaupang-palad pa kahit kailan. Nakausap ko rin ang kanilang mga heirs, at mas marami akong natutuhan pagdating sa kanilang buhay, sa pananaw nila sa copyright, sa estado ng panitikan ngayon, sa mga textbook at iba pa.
Out of almost 30 authors and heirs, isa lang ang nag-no sa permit to reprint, at isa lang ang hindi nag-reply ang heirs.
Ngayon, ang tanong, paano ko maie-establish ang sarili kong consultancy firm?
Hindi ko pa alam. Pero gusto ko sanang magawa ito bago ako manganak.
Narito nga pala ang naiisip kong pangalan para sa consultancy firm:
1. Bebang Siy Author and Publisher Copyright Services, joke! hahaha! (na-inspire ako rito!>> http://www.naomikorn.com/index.htm, ang pangalan ng office niya ay Naomi Korn Copyright Consultancy. Bongga, di ba?) More or less, ang gusto kong gawin sa sarili kong consultancy firm ay iyong ginagawa rin ni Naomi Korn.
Heto ang naiisip kong mga pangalan, seryoso na ito:
1. Philippine Authors' Representative
2. Philippine Copyright Clearance Center (Mula sa Copyright Clearance Center ng US)
3. Copyright Services for Filipino Authors and Publishers
Iyan muna. Kung may mungkahi kayo, pakilagay sa comment, please! Salamat, salamat.
No comments:
Post a Comment