May nabasa akong research paper mula sa Mississippi School College of Law. Isinulat ito ni Alina Ng. Nakakaintriga kasi negative ang tingin niya sa reproduction right ng isang author.
Wait, bago ang aking comment sa paper ay definition muna. What is reproduction right?
Ito 'yong isa sa mga karapatan ng writer. Nakapaloob ito sa copyright (yes, maraming right under the term copyright). Ang reproduction right ay may kinalaman sa pera. Ito 'yong karapatan ng manunulat na paramihin ang kopya ng kanyang akda. At ito rin ang karapatan ng manunulat na magbigay ng permission sa ibang tao o kompanya para paramihin ang kanyang akda.
So, yes, tama ka ng naiisip. Ang pagpaparami ng kopya ng isang akda ay hindi karapatan ng kahit na sino. Si Writer lang ang may K.
Ang photocopying ba ay pagpaparami ng kopya ng akda?
Ano sa tingin mo? Ikaw ang sumagot.
Anyway, dahil sa right na ito ay kumikita ang writer. So halimbawa, kapag may 10 kopya ng aklat ng isang writer at nabenta ang lahat ng ito, kikita siya mula sa 10 na 'yon. Kapag mayroong 1 million kopya ng aklat ang isang writer at nabenta lahat ng ito, kikita siya mula sa 1 million na 'yon. At kapag isa lang ang kopya ng aklat niya at ito ay nabenta na, kikita siya mula sa isa na iyon at napakalimitado na ng paraan para kumita pa siya sa partikular na kopya ng aklat na iyon.
Pero sabi ni Alina Ng, posible rin na dahil sa reproduction right ay bumaba ang quality ng mga output ng writers (o ng creator, kasi sa paper ni alina ay lahat ng uri ng creator ang tinukoy niya) dahil isa sa mga gusto niya, siyempre, ay ang kumita siya mula sa dami ng kopya ng kanyang aklat. Ibig sabihin, madi-discourage siyang gumawa ng aklat na hindi mare-reproduce nang marami. Ibig sabihin, madi-discourage siyang gumawa ng aklat na hindi bebenta. At ano ang mga aklat na ito?
'Yong sobrang literary, sobrang artistic, sobrang scientific.
Kapag ang creation daw ay laging nape-perceive ng lipunan as a product, ang creator ay laging mag-a-aspire na tangkilikin siya ng market. So mababawasan ang pagnanasa niyang sumulat ng mga bagay na gusto niya talaga or mga bagay na mas importante.
I think puwede namang ma-compromise ito.
Sa dami ng puwedeng gawin at sa dami ng dapat gawin ng mga tao sa mundo para lang maka-survive, dapat maintindihan din ng mga creator ang competition na pinapasok nila once na nag-decide silang mag-create.
Kaya dapat lang din na aayon sila sa gusto at kailangan ng mga tao. at saka, hindi naman sila nag-e-exist nang sila lang. maging ang creation nila ay hindi naman nag-e-exist ng ito-ito lang o iyan-iyan lang.
Lagi pa ring may purpose. Lahat ng creation, may layuning pinagsisilbihan.
At walang kuwenta ang layunin, walang kuwenta ang creation kung hindi naman ito makakabuti at makakarating man lang sa mas nakakarami
No comments:
Post a Comment